عوامل مختلفی بر رشد نکردن جنین در دوران بارداری تاثیر می‌گذارند. سوءتغذیه مادر، بروز فشار خون یا دیابت دوران بارداری، نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر از جمله رایج‌ترین دلایلی هستند که بر رشد جنین در حاملگی تاثیر می‌گذارند. نوزادانی که تحت این شرایط به دنیا می‌آیند اغلب وزن بسیار کمی در بدو تولد دارند و ممکن است با نقایص مادرزادی، آسیب‌های مغزی و نابهنجاری‌های رشدی رو به رو شوند. در ادامه این مقاله در مورد علل رشد نکردن جنین، راه‌های تشخیص و پیشگیری از آن توضیحات بیشتری را ارائه کرده ایم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

منبع : رشد نکردن جنین

رشد نکردن جنین | آشنایی با اختلالات رشد جنین

اختلالات رشد جنین، به هرگونه آسیبی گفته می‌شود که در دوران بارداری فرایند رشد کودک را با مشکل مواجه می‌کنند. کودکانی که با این اختلالات به دنیا می‌آیند اغلب نارس هستند و وزنشان از محدوده طبیعی کمتر است. این مسئله می‌تواند در ادامه به صورت نقایص مادرزادی، نا بهنجاری‌های رشدی و آسیب‌های مغزی خود را نشان دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهند در ماه‌های اولیه بارداری عوامل ژنتیکی، بیماری‌های مادر و مشکلات مرتبط با جفت بیش از هر عامل دیگری می‌توانند به فرایند رشد جنین آسیب بزنند. در حالی که در ماه‌های آخر بارداری نقش عوامل محیطی بیش‌تر می‌شود. در ادامه به علل و عوامل مختلفی که در رشد نکردن جنین تاثیر می‌گذارند، پرداخته‌ایم.

علل رشد نکردن جنین | عوامل مرتبط با مشکلات مادر

رشد نکردن جنین می‌تواند تحت تاثیر 3 عامل اصلی باشد که مشکلات مادر و بیماری‌های او، مشکلات مرتبط با خود جنین و عوامل مرتبط با رحم و جفت را در بر می‌گیرد. موارد زیر مشکلات مربوط به مادر را شامل می‌شوند.

1- فشارخون دوران بارداری

افزایش فشار خون در دوران بارداری یکی از خطرات مهمی است که می‌تواند برای مادر و جنین دردسر ساز شود. فشار خون دوران بارداری از این جهت منجر به اختلال رشد در جنین می‌شود که خون رسانی به کودک را با مشکل مواجه می‌سازد. در واقع با توجه به اینکه جنین در دوران بارداری اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز را از خون مادر به دست می‌آورد، اخلال در خون رسانی می‌تواند به بروز مشکلات جدی در فرایند رشدی او بیانجامد. برای آشنایی با خطرات بارداری کلیک کنید.

2- دچار شدن به انواع عفونت‌ها

دچار شدن به هرگونه عفونت در دوران بارداری می‌تواند سلامت جنین را به خطر بیاندازد و بر فرایند رشد او تاثیر بگذارد. به همین خاطر لازم است که در دوران بارداری بیش از هر زمان دیگری به مسائل بهداشتی توجه کنید. گاهی اوقات اقدامات ساده‌ای نظیر شستن دست‌ها می‌تواند از شما در برابر عفونت‌های بسیار جدی محافظت کند.

3- وجود بیماری‌های زمینه‌ای در مادر

اگر دچار هرگونه بیماری زمینه‌ای نظیر مشکل قلبی، تنفسی، ریوی و دیابت هستید، لازم است قبل از برنامه ریزی برای باردار شدن این مشکل را با متخصصی که تحت نظر او هستید در میان بگذارید. چرا که شما در دوران حاملگی نمی‌توانید هر دارویی مصرف کنید. همچنین این مشکلات ممکن است به خودی خود بر سلامت و رشد جنین تاثیر بگذارد. اگر به طور ناخواسته باردار شدید، باید در اولین فرصت با پزشک در مورد بیماری‌های قبلی خود صحبت نمایید.

4- سوء تغذیه

در دوران بارداری رژیم غذایی مادر بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می‌کند. چراکه شما به کالری بیشتری برای تامین نیازهای رشدی جنین نیاز دارید. گرفتن رژیم‌های سخت در بارداری یا نخوردن غذای کافی به خاطر ویار و حالت تهوع می‌تواند اختلالات جدی در رشد فرزندتان ایجاد کند.

5- استفاده از الکل، سیگار یا مواد مخدر

استفاده از الکل، سیگار یا مواد مخدر می‌تواند منجر به بروز نقایص جدی در جنین شود. از جمله مهم‌ترین نقایص می‌توان به تولد نوزاد معتاد و سندروم جنین الکلی اشاره کرد. علاوه بر این‌ها مصرف سیگار و مواد مخدر به صورت تدخینی، فرایند اکسیژن رسانی به جنین را با اختلال مواجه کرده و به این ترتیب باعث بروز مشکلاتی در فرایند رشد کودک می‌شود.

علل رشد نکردن جنین | مشکلات مرتبط با جنین

در همه موارد رشد نکردن جنین به بیماری‌ها و مشکلات مادر ارتباط ندارد، بلکه این مسئله می‌تواند به شرایط خود جنین مربوط باشد. موارد زیر نمونه‌هایی از مشکلات جنین هستند که به اختلال در رشد می‌انجامند.

1- مشکلات ژنتیکی و کروموزومی

بروز خطاهایی در ژنتیک و مشکلات کروموزومی از قبیل سندروم داون از جمله مسائلی هستند که از همان ماه‌های اول بارداری فرایند رشد جنین را با اختلال مواجه می‌کنند و در نهایت بعد از تولد نیز به آسیب‌های مغزی و نقایص مادرزادی می‌انجامند.

2- دو قلو یا چند قلو بودن جنین

جنین در شرایطی که مادر دو قلو یا چند قلو باردار است به مراقبت بیشتری نیاز دارد. چراکه در این شرایط بدن مادر باید بتواند مواد غذایی بیشتری را در اختیار 2 یا چند جنین قرار دهد. مسائلی نظیر نداشتن رژیم غذایی مناسب می‌تواند تا حد زیادی در فرایند رشد کودک تاثیر بگذارد.

3- تولد زودهنگام

هر شرایطی که منجر به زایمان زودرس و تولد زودهنگام گردد، باعث می‌شود که جنین فرایند رشدی خود را به طور کامل طی نکند و به صورت نارس به دنیا بیاید. در این شرایط اغلب نوزاد به مدت چند روز در دستگاه نگهداری می‌شود تا تحت مراقبت‌های ویژه بتواند آمادگی لازم برای قرار گرفتن در دنیای بیرون را به دست بیاورد.

علل رشد نکردن جنین | عوامل مرتبط با رحم و جفت

همان طور که گفته شد علاوه بر مشکلات مرتبط با مادر و جنین، در برخی موارد عوامل مرتبط با جفت یا رحم منجر به اختلال رشدی در جنین می‌شود. موارد زیر نمونه‌هایی از این عوامل هستند.

1- کاهش جریان خون در رحم

جنین تمام مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را از جریان خون موجود در رحم دریافت می‌کند. در نتیجه هر عاملی که باعث افت جریان خون در رحم و جفت شود سلامت جنین را تهدید کرده و می‌تواند به بروز اختلالات رشدی در او بیانجامد.

2- جدا شدن جفت

جدا شدن جفت یا سقط شدن آن یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث رشد نکردن جنین و وارد شدن آسیب‌های جسمانی به او شود. از جمله علائمی که در حین جدا شدن جفت تجربه می‌شوند، می‌توان به خونریزی یا لکه بینی، دردهای رحمی، انقباضات سریع و کمر درد اشاره کرد.

روش های تشخیص رشد نکردن جنین

بسیاری از مادران در دوران بارداری دائما نگران رشد فرزندشان هستند. در ادامه به معرفی روش‌های تشخیص اختلالات رشدی کودک در دوران بارداری پرداخته‌ایم.

1- سونوگرافی

سونوگرافی یکی از رایج‌ترین روش‌هایی است که برای بررسی رشد جنین در دوران بارداری انجام می‌شود. در تصویربرداری از طریق سونوگرافی عواملی نظیر اندازه جنین و میزان مایع آمنیوتیک بررسی خواهد شد. این موارد به متخصص کمک می‌کند تا بتواند متناسب با سن جنین، رشد نرمال او را زیر نظر بگیرد.

2- سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر نوعی روش تخصصی و پیشرفته است که میزان جریان خون اندام‌ها را بررسی می‌کند. به کمک این روش می‌توان میزان جریان خون در رحم، بند ناف و اندام‌های جنین را بررسی کرد. همان طور که گفته شد کاهش جریان خون هشدار مهمی است که نشان می‌دهد کودک در معرض اختلالات رشدی قرار دارد.

3- آزمایش آمنیوسنتز

آزمایش آمنیوسنتز آزمایشی است که مایع آمنیوتیک اطراف جنین را بررسی می‌کند. مایع آمنیوتیک نقش محافظت کننده برای جنین دارد و در برابر ضربه‌ها و فشارها از کودک مراقبت می‌کند. متخصصان به کمک آزمایش آمنیوسنتز می‌توانند به مشکلات کروموزومی و وجود انواع عفونت‌ها پی ببرند.

پیشگیری از اختلالات ناشی از رشد نکردن جنین

مهم‌ترین مسئله برای پیشگیری از اختلالات ناشی از رشد نکردن جنین تشخیص به موقع مشکل است. در واقع اگر مشکلات رشدی در ماه‌های اولیه به وجود بیایند و مورد توجه قرار نگیرند، امکان پیشگیری از مشکلات بعدی بسیار سخت و در برخی موارد غیر ممکن خواهد بود. رعایت نکات زیر به فرزندتان کمک می‌کند تا رشد کاملی را در رحم تجربه نماید:

– به طور پیوسته زیر نظر یک متخصص باشید و انجام سونوگرافی و آزمایش‌های مربوطه را پشت گوش نیاندازید.

– پیوسته فشار خون خود را چک کنید و در صورت بالا بودن فشار در اسرع وقت با یک متخصص تماس بگیرید.

– رژیم غذایی سالمی در پیش بگیرید و تلاش کنید انواع مواد معدنی و ویتامین‌ها را در آن بگنجانید.

– فعالیت‌های کششی و ورزشی بسیار سبک انجام دهید.

– قبل از مصرف هرگونه دارو ابتدا با پزشک مشورت نمایید.

– از مصرف الکل، مواد مخدر یا سیگار خودداری کنید.

– قبل از بارداری وضعیت سلامتی خود را بررسی نمایید.

برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید. 

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول